ΟΜΙΛΙΑ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟΝ Ι.Ν.ΑΓ. ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ (Κυριακή Σαμαρείτιδος, 2 Ἰουνίου 2024)
Σεβασμιώτατε καί προσφιλέστατε Ποιμενάρχα τῆς Θεοσώστου, Ἀποστολικῆς καί ἱστορικῆς Ἱερᾶς ταύτης Μητροπόλεως τῶν Σμυρναίων, ἀδελφέ ἐν Χριστῷ καί φίλε κύριε Βαρθολομαῖε,
Κύριε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐν Σμύρνῃ,
Πατέρες, ἀδελφοί καί ἀδελφαί ἐν Χριστῷ,
Ὅταν «λίαν πρωϊ» προσῆλθον εἰς τό κενόν μνημεῖον τοῦ Χριστοῦ αἱ Μυροφόροι Γυναῖκες, ἐνώπιον τοῦ θαύματος ᾐσθάνθησαν δέος, τρόμον, φόβον, ἀπορίαν, ἔκστασιν, μέχρι τοῦ σημείου: «οὐδενί οὐδέν εἶπον∙ ἐφοβοῦντο γάρ» [3]. Τόν φόβον καί τόν τρόμον μεταβάλλει εἰς χαράν καί εὐφροσύνην ὁ Ἀναστάς Κύριος διά τῆς θείας φωνῆς πρός τήν περίλυπον καί κλαίουσαν Μαρίαν τήν Μαγδαληνήν: «Μαρία». Ἐκείνη «δοκοῦσα ὅτι εἶναι ὁ κηπουρός» τόν παρακαλεῖ νά τῆς δείξῃ ποῦ ἔθηκε τό σῶμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ διά νά τό ἀλείψῃ μέ μῦρα καί δάκρυα. Μῦρα καί δάκρυα πίστεως, στοργικῆς ἀγάπης καί ἀφοσιώσεως. Ὁ Κύριος ἐμφανίζεται. Γνωρίζει ἡ Μαγδαληνή Μαρία τήν φωνή Του [4].
Ὁ τρόμος καί ἡ ἔκστασις καί ἡ ἀπορία καί ὁ φόβος ἐν μιᾷ ροπῇ μεταβάλλονται εἰς χαράν καί εὐφροσύνην καί δυναμικήν δημιουργίας.
Ἄς ἐπιτραπῇ εἰς τόν ὁμιλοῦντα νά μεταφέρῃ τά αἰσθήματα πού ἐδοκίμασαν αἱ Μυροφόροι κατά τόν μοναδικόν ἐκεῖνον Ὄρθρον «τῆς μιᾶς τῶν Σαββάτων», εἰς τήν σημερινήν, μοναδικήν ὡσαύτως, κλητήν καί ἁγίαν ἡμέραν. Ἐπί αἰῶνα, ἀκόμη καί μόλις πρό ὀκταετίας, δέος, ἀπορία, γνόφος, φόβος, ἐκάλυπτε τό ἱερόν Ὀρθόδοξον λῆμμα ἐν τῇ πόλει ταύτῃ. Τά ἀγωνιώδη αὐτά αἰσθήματα μετεβλήθησαν εἰς ἔκπληξι καί θάμβος διά τούς πολλούς, ὁρῶντας τήν ἀναστηθεῖσαν σκηνήν τῆς Ἀποστολικῆς ταύτης Μητροπόλεως, ἀγομένης ὁσημέραι σταδιακῶς εἰς τήν ἀρχαίαν εὐδαιμονίαν, τό κάλλος καί τήν εὐπρέπειαν, χάρις εἰς τήν Θεοπρόβλητον Σεβασμιότητά σου, ἀδελφέ Βαρθολομαῖε, ὁ ὁποῖος ἀγρύπνως ἱστάμενος ἐπί τῆς θείας ταύτης φυλακῆς, τοῦ Συνθρόνου ὁσίων καί δικαίων καί ἱεράν μαρτυρίαν παρασχόντων προκατόχων σου, μαρτυρεῖς «τῇ ἀληθείᾳ» καί ἐργάζεσαι «τό ἀγαθόν» ὑπέρ τοῦ Ὀρθοδόξου ἐνταῦθα λήμματος, δροσίζων ψυχάς καί αἰσθήσεις «δι’ὕδατος ζῶντος», δι’αὐτοῦ τούτου τοῦ ζῶντος Κυρίου, κομίζουσα ἡ Ἀγάπη σου, ἀδελφέ, τοῖς ἐγγύς καί τοῖς μακράν χαράν καί εἰρήνην καί ἀνάπαυσιν καί εὐδοκίαν, ἐπαγγειλομένας σωτηρίαν
Ἀληθῶς «οὐ βλεφάροις ἰδόντες» οἱ σύγχρονοι Ὀρθόδοξοι τόν Κύριον Ἰησοῦν, ἀλλά «καρδίας πόθῳ πεπιστευκότες» Αὐτόν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν καί ἐμφανιζόμενον ἡμῖν καθ’ ἡμέραν «ἐν τῇ κλάσει τοῦ Ἄρτου» [5], ἰδού σήμερον βλέπομεν «πηλίνοις ὀφθαλμοῖς» καί βεβαίως καρδίας πόθῳ τόν «Χερουβείμ ἐπιστάμενον» ἱστάμενον ἐπί τήν Πηγήν τῆς Σμύρνης, ὡς εἰς ἄλλο βαθύ ἱστορικόν φρέαρ τοῦ Ἰακώβ καί ἀναμένοντα ὁλόμονον τήν προσέλευσιν ἑκάστου καί ἑκάστης ἐξ ἡμῶν. Καί «κεκοπιακώς» ὁ Χριστός «ἐκ τῆς ὁδοιπορίας» μᾶς ζητεῖ «ὕδωρ φθαρτόν» [6], δηλαδή, κατά τήν Πατερικήν ἑρμηνείαν, τήν ψυχοσωματικήν μας ὑπόστασιν: «Δός μοι πιεῖν» [7], λέγει στήν πολιοῦχό μας Ἁγία Φωτεινή.
Ἱεράρχης προκάτοχός σας, ἀδελφέ προσφιλέστατε καί τετιμημένε ἅγιε Σμύρνης, διακρινόμενος διά τήν θερμότητα τῆς πίστεως, ἐμπεποτισμένος μέ «ἄρρητα μυστήρια ζωῆς καί ἀθανασίας», κηρύττων σάν σήμερα, μίαν Κυριακήν τῆς Σαμαρείτιδος, ἀπό τῆς Ὡραίας Πύλης τοῦ ποτέ καυχήματος ὁλοκλήρου τῆς Ἀσίας, τοῦ περιλάμπρου Ναοῦ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς, τόν θεῖον λόγον ἀνεφέρετο εἰς τήν θερμότητα τῆς πίστεως καί τοῦ μαρτυρίου τοῦ ὡσαύτως προκατόχου σου Ἁγίου Πολυκάρπου, ὁ ὁποῖος ὑπέργηρος, μετά χαρᾶς ὑπέμεινε παντοίους διωγμούς καί ἔχυσε τό τίμιον αἷμά του «ὑπέρ τῆς οὐρανοπέμπτου ἀληθείας τοῦ ἐπί τοῦ Σταυροῦ ἀνυψωθέντος Θεανθρώπου Σωτῆρος».
Εἶναι, ἄλλωστε, βεβιωμένον ἐμπειρικῶς ὑπό τῶν Ὀρθοδόξων τῆς Σμύρνης, ὅτι τό αἷμα τῶν πρώτων Ἐπισκόπων τῆς τῶν Σμυρναίων Ἐκκλησίας Βουκόλου καί Πολυκάρπου καί τό κήρυγμα Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τοῦ ὁποίου μαθηταί ὑπῆρξαν, ἀπέβη «σπόρος» ἱερός, ἀφοῦ ἀνέθαλλον πάμπολλοι χριστιανοί καί μάρτυρες, οἵτινες ἠγλάϊσαν καί εὐφραίνουν τό στερέωμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. Τό αἷμα τοῦ Ἐπισκόπου Ἁγίου Πολυκάρπου ἀπέβη «σπόρος», ἀποδώσας «πολύν καρπόν» [8] καί ἐνίκησε τάς ποικίλας λεγεώνας τοῦ ᾍδου, ὥστε ἡ Ἐκκλησία τῆς ἱστορικῆς ταύτης πόλεως νά ἵσταται σήμερον ἑδραία ὡς ὑψηλός βράχος, ἐπί τοῦ ὁποίου συντρίβονται τά παφλάζοντα διάφορα πειρασμικά κύματα. Διότι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῶν Ἁγίων Βουκόλου καί Πολυκάρπου, τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς, εἶναι ἡ ἀλήθεια καί τό φῶς καί ἡ ζωή.
Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Σμύρνης, ὑψιφανής ἀληθῶς φάρος, ὑπό τήν ἡγεσίαν σήμερον ἐξόχου Ποιμένος, μεταλαμπαδεύει τό ζωογόνον τῆς ἀληθείας φῶς, τό φῶς τῆς πίστεως καί τῆς εὐσεβείας, τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, τῆς μαρτυρίας καί τῆς ἀηττήτου δυνάμεως, καί παρέχει ὕδωρ ζῶν διά τῆς ἰσαποστόλου Φωτεινῆς, διασκεδάζον πᾶσαν ὀργήν καί νόσον τήν καθ’ ἡμῶν κινουμένην.
Ἀδελφαί καί ἀδελφοί ἐν Χριστῷ,
Σήμερα πανηγυρίζει ἡ πόλις σας, ἡ κοσμοπολίτικη Σμύρνη, τιμῶσα μίαν γυναῖκα, τήν πολιοῦχό της, τήν θαυματουργόν της. Ἡ Ἁγία Φωτεινή, μία ἁπλῆ γυναῖκα τοῦ λαοῦ, ὅπως ὅλοι μας, εἶχε μιά μοναδική εὐλογία καί ἕνα μεγάλο προνόμιο. Νά συναντήσῃ τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Καί νά τόν συναντήσῃ σέ μιά πηγή, σέ ἕνα πηγάδι, στό ὁποῖο πῆγε νά ἀντλήσῃ νερό, νά ξεδιψάσῃ δηλαδή τόν πόνο καί τούς ποικίλους ρύπους τῆς παρούσης ζωῆς. Ἐκεῖ συναντᾷ ἕνα Ξένο. Ἄγνωστό της. Ἀλλοεθνῆ της. Ἐκείνη Σαμαρείτης. Ἐκεῖνος Ἰσραηλίτης. Ὅπως καθημερινά συναντᾶμε ὅλοι μας πολλούς ἀνθρώπους, καί δέν γνωρίζουμε ποιά «ἀξία Θεοῦ» κρύπτει ὁ καθένας∙ καί ἐνίοτε ἀσπλάγχνως τούς παρερχόμεθα, ὅπως τόν περιπεσόντα ποτέ εἰς τούς ληστάς ἡμιθανῆ συνάνθρωπον.
Ἡ συνάντησις γίνεται μέρα-μεσημέρι. Τήν ἕκτη ὥρα. Τήν ὥρα πού έξεδιώχθη ἡ Εὔα, ἡ πρώτη γυναῖκα, ἀπό τήν τρυφή τοῦ Παραδείσου. Ὁ Χριστός, κουρασμένος ἀπό τήν ὁδοιπορία τοῦ κηρύγματος, κάθεται ἐμπρός στό πηγάδι τοῦ Ἰακώβ. Να ξεκουρασθῇ. Ἔρχεται ἡ Ἁγία. Ὁ Χριστός τῆς ζητᾷ νερό νά ξεδιψάση: «Δός μοι πιεῖν». Ἐκείνη ἀπορεῖ. Ἐκπλήσσεται. Ἐμπρός στήν ἀπορία της, ὁ Χριστός λέγει, «ἄν ἤξευρες ποιός εἶμαι, ἐσύ θά μοῦ ζητοῦσες τό νερό πού ξεδιψᾷ παντοτινά». Ἡ ἀπορία τῆς Ἁγίας μεγαλώνει. Ὁ Χριστός τῆς ἀποκαλύπτει τήν ζωή της. Ἐκείνη τά χάνει.Τόν ἐρωτᾷ «μήπως εἶσαι Σύ ὁ Μεσσίας». Καί ὁ Χριστός τῆς ἀποκαλύπτει τήν Θεότητά Του: «Ἐγώ εἰμί ὁ λαλῶν σοι», ὁ ἀναμενόνενος Μεσσίας. Ἀποκαλύπτει τήν θεότητά του ὁ Κύριός μας σέ μιά ξένη, σέ μιά ἁμαρτωλό, ὅπως ὅλοι μας. Καί τήν καθιστᾷ Ἁγία, ἰσαπόστολο. Πόσοι ξένοι ἆραγε ἀνά τούς αἰῶνας δέν ἔγιναν γνωστοί καί οἰκεῖοι Θεοῦ, κήρυκες καί μάρτυρες καί ὅσιοι καί δίκαιοι, ἀπόστολοι καί φίλοι. Φίλοι Χριστοῦ [9].
Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ προπάτορας τῆς Σμύρνης καί κήρυκας τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ σ’ αὐτή τήν πόλι, δέν μᾶς διασώζει τό Ὄνομά της. Μόνον τήν καταγωγή καί ἐθνότητά της: μιά ἀπό τίς πολλές Σαμαρείτιδες.
Καί ἐδῶ εἶναι τό μυστήριο τοῦ Χριστοῦ. Τήν ἄγνωστη καί ἀνώνυμη Σαμαρείτιδα τήν καθιστᾷ γνωστή εἰς τούς αἰῶνας. Καί ἰσαπόστολο, «κήρυκα θεοφόρο». Καί γνωρίζεται ὡς Φωτεινή. Καί εἶναι φωτεινή, διότι ἐφώτισε καί φωτίζει. Διότι ἀνέλαβε ἀμέσως ἱεραποστολή. Ἀπό μόνη της. Πῆγε καί εἶπε στούς συμπατριῶτάς της ἀλλογενεῖς «ἐλᾶτε νά δῆτε ἄνθρωπο πού μοῦ εἶπε ὅλη τήν ζωή καί τήν πολιτεία μου».
Ὁ Κύριος καλεῖ καί διά τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς τά ἔθνη νά πιστεύσουν εἰς Ἐκεῖνον, πού ἐτάζει καρδίας καί νεφρούς [10] καί ἐπίσταται τά κρύφια κάθε ἀνθρώπου, ὡς παντοκράτωρ καί παντοδύναμος. Ὅλοι μας ἔχουμε μυστικά, τά ὁποῖα κρύπτουμε ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἀπό τούς πολλούς, ἀπό συστολή, ἀπό ἐντροπή, ἀπό ἀνθρώπινο ἐγωϊσμό. Ὑπάρχει ὅμως κάποιος ἄγνωστος, πού μᾶς συνοδεύει πάντοτε, ὡς «ὧδε ἀοράτως συνών» [11], καί πού τά γνωρίζει ὅλα. Καί μᾶς καλεῖ πάντοτε κοντά του, διά νά μᾶς σώσῃ, νά μᾶς ἀπαλλάξῃ ἀπό τά δεινά, ἀπό τήν λύπη, ἀπό τίς συμφορές καί νά μᾶς δώσῃ μόνον χαρά καί εἰρήνη καί εὐτυχία καί ζωή. Αὐτός ὀ ἄγνωστος εἶναι ὁ γνωστός σέ μᾶς Κύριος καί Θεός καί Σωτῆράς μας, ὁ κυβερνήτης μας, ὁ λαλῶν ἡμῖν καθημερινῶς καί θαυματουργῶν εἰς τήν ζωήν μας, ἐνῷ ἡμεῖς πεπερασμένως πολλά «σημεῖα» τά ἑρμηνεύουμε ὡς τυχαῖα. Ἐνῷ οὐδέν γεγονός τυχαῖον. Τό ἐνεργεῖ ὁ ἰδικός μας ξένος καί συγχρόνως οἰκεῖος, ὁ κυβερνήτης τοῦ σύμπαντος, τῶν ὁρατῶν καί τῶν ἀοράτων, Ἀναστάς Χριστὀς.
Σήμερα, ἡ πόλις αὐτή, ἡ ὄμορφη καί ἱστορική Σμύρνη, ὁλοφώτεινη σάν τήν πολιοῦχό της, τήν ἑορτάζει ὄχι πλέον σέ μεγαλοπρεπῆ, ὅπως κάποτε στήν «δόξα τῆς Ἀνατολῆς καί τό ὀρθόδοξον καύχημα», κατά τόν προκάτοχό σας Βασίλειο, ἀδελφέ ἅγιε Σμύρνης, Ναό της μέ τό μεγάλο καμπαναριό πού ἠκούετο σέ ὅλη τήν Μικρά Ἀσία× ἀλλά σέ μία Φάτνη. Μή λησμονοῦμε ὅτι καί ὁ Χριστός γεννήθηκε μέσα σέ μıά φάτνη. Τήν φάτνη τῆς Βηθλεέμ καί ζεστάθηκε ἀπό τίς ἀναπνοές τῶν ζώων.
Διά τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς, τῆς προστάτιδος ἰδιαιτέρως τῶν Ὀρθοδόξων τῆς Σμύρνης, ἔρχεται καί σήμερα ὁ λαλῶν ἡμῖν Κύριος καί κρούει τήν φάτνη τῆς καρδιᾶς μας ἐδῶ σ’ αὐτόν τόν Ναό, τόν ξένο καί οἰκεῖο, στόν ὁποῖο κατοικεῖ ὅλο τό πλήρωμα τῆς Θεότητος [12] θεανθρωπίνως. Καί ζητᾷ νά τοῦ ἀνοίξουμε. Καί ὅταν τοῦ ἀνοίξουμε τήν καρδιά μας, μπαίνει μέσα στήν φάτνη τοῦ καθενός καί τῆς καθεμιᾶς μας καί μένει εἰς τό διηνεκές. Καί μᾶς χαρίζει τό ἀθάνατο νερό πού ποθοῦμε. Τήν ζωή καί τήν χαρά καί τήν εἰρήνη. Καί μᾶς τήν χαρίζει μέ τήν μετάληψι τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματός Του. Καί δέν μᾶς ζητᾷ τίποτε. Δωρεάν μᾶς τά δίδει ὅλα. Ἀρκεῖ νά Τόν ἀνοίξουμε «ψυχαῖς καθαραῖς καί ἀρρυπώτοις χείλεσι» [13]∙ ἀκατακρίτως. Νά ἀσπασθοῦμε τήν εἰκόνα του, τόν συνάνθρωπο, νά τόν συναντήσουμε ὅπως εἶναι, ὅπως ἡ Σαμαρείτης, ἡ Ἁγία μας, τόν Κύριο, καί μέ ψυχή καθαρά νά Τόν δεχθοῦμε μέσα μας, ὅπως τόν δέχθηκε ἐκείνη καί τόν ἐκήρυξε καί τόν μετέδωσε παντοῦ, σέ ὅλη τήν οἰκουμένη.
Πρίν τελειώσω ὅμως, παρακαλῶ νά μοῦ ἐπιτρέψετε νά ἐκφράσω ἐνώπιόν σας τά εὐχαριστήριά μου στόν ἐκλεκτό Ποιμενάρχη σας, ὁ ὁποῖος ἐκδαπανᾶται καθημερινά γιά σᾶς, γιά τήν Ὀρθόδοξη πορεία σας, διά τό κατά Χριστόν ζῆν σας, καί σᾶς παρέχει καθημερινά τό «ὕδωρ τό ζῶν», τό «ἀθάνατο νερό», πού ἐκήρυξαν καί ἀνέμενον καί οἱ ἀρχαῖοι Ἴωνες φιλόσοφοι, διά νά μή διψοῦμε ποτέ, καί διά νά ἔχωμεν ζωήν καί μόνον ζωήν.
Καί, τέλος, ἀδελφέ καί φίλε ἅγιε Σμύρνης, θά μοῦ ἐπιτρέψῃς νά σοῦ ἐκφράσω ἐνώπιον τοῦ λαοῦ σου τήν προσωπική μου εὐγνωμοσύνη καί καύχησι διά τά «νικητήρια» πού ἐπιτυγχάνεις εἰς τό ἐδῶ γεώργιον τοῦ Κυρίου ἀπό ὀκταετίας καί πλέον, νά ἀνασταίνῃς καθημερινῶς τήν πεπτωκυῖαν σκηνήν τῆς ἀγάπης, τῆς πίστεως καί τῆς ἐλπίδος, εἰς Χριστόν Ἐσταυρωμένον καί Ἀναστάντα. Παρακολουθῶ τά νικητήριά σου καί χαίρω καί καυχῶμαι μαζί μέ τόν εὐλογημένο Ὀρθόδοξο λαό σου, τούς Ρωμηούς, τούς Τούρκους, τούς Ρώσσους, τούς Οὐκρανούς, τούς Ρουμάνους, τούς Σέρβους, τούς Γεωργιανούς, τούς κάθε εἴδους σαμαρεῖτες, οἱ ὁποῖοι διψοῦν, -διψοῦμε ὅλοι μας-, καί προσερχόμεθα στήν Πηγή σας, στήν Ἁγία σας Φωτεινή, πού μᾶς ἀναπαύει. Μᾶς ἀναπαύει ἡ πίστις σου, ἡ ἀγάπη σου, τό ἔργο σου, τό φωτεινό, τό ἅγιο, τό εἰς δόξαν Θεοῦ καί εἰς σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ πιστοῦ καί τοῦ ἀπίστου, τοῦ γνωστοῦ καί τοῦ ἀγνώστου, τοῦ ἐγγύς καί τοῦ μακράν, τοῦ ξένου σαμαρείτου καί τοῦ οἰκείου καί μόνου, γνωστοῦ δέ τῷ Μόνῳ Χριστῷ, τῷ Ἀναστάντι ἐκ νεκρῶν, τῷ συναναστήσαντι τήν Σαμαρείτιδα, τήν κάθε σαμαρείτιδα καί τόν κάθε σαμαρείτη, καί παρέχοντι ὕδωρ εὐφροσύνης, «εὐσεβείας νάματα» ἀθανάτου ζωῆς. Διότι μέ τήν Ἀνάστασί του κατήργησε τόν θάνατο, τήν πικρία καί μᾶς χάρισε τήν ζωήν, ἡ ὁποία μόνον ἐν τῷ Χριστῷ πολιτεύεται (πρβλ. Κατηχητήριον λόγον Ἱεροῦ Χρυσοστόμου), δηλαδή ἁγιάζεται,ἀποκτᾷ νόημα καί μονιμότητα.
Καί ὁ τελευταῖος λόγος εἶναι τοῦ Ἰωάννου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, ὁ ὕπερθεν τοῦ Τέμπλου τοῦ ἤδη ἱστορικοῦ καί συμβόλου Ὀρθοδόξου ζωῆς, μαρτυρίας καί πορείας καταστάντος Ἱεροῦ τούτου Ναοῦ, τῆς Ὀρθοδόξου Φάτνης τῆς Σμύρνης. Προτρέπει ὁ λαλῶν ἡμῖν καί σήμερον: «Γίνου πιστός ἄχρι θανάτου καί δώσω σοι τόν στέφανον τῆς ζωῆς» [14].
Ἀληθῶς ἡ Ὀρθόδοξος Σμυρναίηκη ψυχή διαχρονικῶς πιστή «ἄχρι θανάτου», θανάτου πειρασμικοῦ καί ἀπευκταίου, εἰς τόν λαλοῦντα εἰς τά ἐσώτατά της, στεφανοῦτυται πάντοτε διά τοῦ στεφάνου τῆς ζωῆς∙ πού εἶναι στεφάνι ἀμάραντο πλεγμένο ἀπό τά ἀεί ἀνθοῦντα λούλουδά της, ἐνίοτε δέ καί πολλάκις κεκοσμημένο μέ ἀγκάθια καί τριβόλους. Οὐδέποτε δέον νά λησμονῆται ὅτι ὁ στέφανος λουλουδένιος ἤ ἀκάνθινος, ὅπως τοῦ Πρωτομάρτυρος καί Ἀρχιδιακόνου Στεφάνου, τοῦ Ἁγίου Πολυκάρπου καί τοῦ νέφους τῶν ὁσίων καί τῶν δικαίων καί τῶν ἡρώων τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως , εἶναι πάντοτε στέφανος δόξης καί τιμῆς καί χρέους καί εὐθύνης.
Χριστός Ἀνέστη!
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ. Μελίτωνος.
Παραπομπές
[1] Ἰωἀν. 4,26.
[2] Ἐλέχθη ἐν τῷ πανηγυρίζοντι Ἱερῷ Ναῷ τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς ἐν Σμύρνῃ, 2 Ἰουνίου 2024.
[3] Μάρκ. 16,8.
[4] Πρβλ. Ἰω. 20,11-18.
[5] Λουκ. 24,35.
[6] Πρβλ. Στίχον Συναξαρίου Κυριακῆς τῆς Σαμαρείτιδος.
[7] Ἰω. 4,7.
[8] Πρβλ. Ἰω. 12,24.
[9] Πρβλ. Ἰω. 4,6-42.
[10] Ψαλμ. 7,10.
[11] Εὐχή Ὑψώσεως Τιμίων Δώρων, Θεία Λειτουργία Ἰωάννου Χρυσοστόμου.
[12] Πρβλ. Κολοσ. 2,9.
[13] Εἷρμός θ´ ᾠδῆς Κανόνος Ὄρθρου Μεγάλης Τετάρτης.
[14] Ἀποκ. 2,10.
